Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte dünyanın dört bir yanında düzenlenen askeri geçit törenleri, ülkelerin askeri gücünü sergilemek ve uluslararası siyasetteki konumlarını pekiştirmek için önemli bir platform haline geldi. Bu yıl, ABD ve Çin'in gerçekleştirdiği askeri geçit törenleri, iki ülkenin farklı siyasi kültürlerini, tarihsel arka planlarını ve askeri stratejilerini gözler önüne serdi. Her iki ülke de geçit törenleriyle güç gösterisi yaparken, kullanılan temalar ve gösterim biçimleri açısından önemli farklılıklar barındırıyordu. Bu yazımızda, ABD ve Çin’in askeri geçit törenlerinin karşılaştırmasını yaparak, askeri gücün sembolik anlamını ve bu tür etkinliklerin uluslararası ilişkilerdeki etkilerini detaylarıyla inceleyeceğiz.
ABD, 14 Temmuz 2023 tarihinde gerçekleştirdiği askeri geçit töreninde, ulusal birlik ve gücünü öne çıkaran unsurlara ağırlık verdi. Tüm dünyaya açık bir alan olan Washington D.C.’de düzenlenen etkinlik, sadece askeri varlık değil, aynı zamanda teknolojik yenilikler ve siber savaş hazırlıkları bağlamında da önemli mesajlar taşıdı. Görsel şölen niteliğindeki geçit töreni, geçmişle geleceği bir araya getirirken, özellikle yeni nesil savaş uçaklarının ve insansız hava araçlarının sergilenmesi dikkat çekti. Amerika'nın askeri gücünün öne çıkmasını hedefleyen bu tören, ülkenin askeri sanayisinin ulaştığı noktayı da ortaya koydu. Ayrıca, törene katılan askeri birliklerin gösterdiği disiplin ve düzen, Amerikan ordusunun geleneksel gücünü simgeliyordu. Bu duruş, hem yurtiçindeki hem de uluslararası arenadaki müttefikleri için bir güvence niteliği taşıyordu.
Öte yandan, Çin’de gerçekleştirilen askeri geçit töreni ise daha çok ulusal kimlik ve tarih bilincine yönelik mesajlar içeriyordu. 1 Ekim 2023 tarihinde yapılan tören, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yıl dönümü dolayısıyla organize edilmişti. Bu etkinlikte, güçlü bir ulusal duygu yaratmak amacıyla tarihi askeri başarılar, devrim niteliğindeki olaylar ve sosyal ilerlemeler ön plana çıkarıldı. Törenin atmosferi, geleneksel müzikler ve dans gösterileriyle zenginleştirildi. Geçit töreni boyunca sergilenen askeri araçlar, yüksek teknolojik ürünler olsa da, sembolik anlam yüklenen unsurlar daha çok tarihi ve kültürel mirasa dayalıydı. Bu durum, Çin hükümetinin halkının ulusal duygularını pekiştiren bir strateji izlediğini gösteriyor.
Her iki ülkenin askeri geçit törenleri, yalnızca askeri güç göstermek amacıyla düzenlenmemiştir; aynı zamanda iç politika ve dış politikada da önemli bir rol oynamaktadır. ABD, geçit töreniyle ulusal birliği gözler önüne sererken, müttefiklerine de güçlü bir askeri destek sunduğunu yeniden hatırlatmış oldu. Bunun yanı sıra, Çin’in askeri geçit töreni ise tarihsel bilincin ve ulusal bütünlüğün önemini vurgularken, yabancı düşmanlığa karşı birlik olma mesajları verirken güçlü bir sosyal bağ kurmayı da amaçlıyordu. İki ülke arasındaki bu farklılıklar, geniş bir bağlamda, halkların askeri güç anlayışlarını ve ulusal kimliklerini de şekillendiriyor.
Sonuç olarak, ABD ve Çin askeri geçit törenleri, her iki ülkenin askeri stratejilerini, kültürel değerlerini ve halklarıyla olan ilişki biçimlerini ortaya koyuyor. Bu tür etkinliklerin, yalnızca askeri ve siyasi alanda değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel dinamikler üzerinde de etkileri olduğu görülebilir. ABD'nin yenilikçi yaklaşımı ve Çin'in tarihi vurguları, uluslararası ilişkilerdeki mevcut dengeleri ve rekabeti de etkileyen önemli unsurlardır. Geçit törenleri, ülkelerin dünya sahnesindeki yerini sağlamlaştırmak ve müttefiklerine mesaj vermek için etkili bir yöntemdir; bu bağlamda, gelecekte bu tür etkinliklerin nasıl evrileceği merakla bekleniyor.
